Amsterdamse tram te gast in het Openluchtmuseum

de Amsterdamse tram  tijdens de eerste rit naar de Jordanese Westerstraat (foto Wietze)

Het Nederlands Openluchtmuseum viert dit jaar het honderdjarig bestaan. Om dat te vieren rijdt deze zomer een Amsterdams tramstel dat nog ouder is dan het museum zelf. Het tramstel van de voormalige Gemeente Tram (GTr 72 + 600) rijdt bij droog weer in weekends van zaterdag 16 juni tot en met zondag 12 augustus. Inmiddels is de tram na een succesvolle zomer weer vertrokken.

Op 1 juni is de Amsterdamse tram uit 1903 afgeleverd in het museum op een dieplader. Op zaterdag 2 april zijn al enkele proefrondes gereden, en op zondag 3 april kunt u genieten van instructieritten met dit honderdjarige tramstel, gewoon tussen de dagelijkse diensten door. Een uitgelezen kans om fototechnisch de tram te combineren met de draaiorgeldag die deze zondag plaatsvindt.

De hoofdstedelijke tram zet ook de nieuwste aanwinst van het museum luister bij. Op 3 april opende koningin Beatrix ‘De Amsterdamse Westerstraat” in het Arnhemse museum. Met deze presentatie over de geschiedenis van het dagelijks leven in de Jordaan krijgt het verhaal van de stad een prominente plaats in het Openluchtmuseum.

foto Raymond Naber

Motorrijtuig GTr 72

Motorrijtuig GTr 72 is één van de drie Amsterdamse tweeramers die bewaard zijn gebleven van een totaal van 215 wagens. Die zijn tussen 1902 en 1905 gebouwd door drie fabrikanten (Raba Györ/Hongarije, Werkspoor Amsterdam en Van der Zypen Köln/Duitsland). Al deze wagens hadden een elektrische installatie van de Union Electrizitäts Gesellschaft. De naam 'Union' was in sierlijke letters op de schakelkasten aangebracht; die naam werd voor de Amsterdammers al snel de bijnaam voor de wagens. De rijtuigen zijn twee-assig, hebben twee gebogen zijramen en open balkons.

De 72 werd in 1903 afgeleverd, en kwam in dienst op lijn 3 (Centraal Station - Bilderdijkstraat - Ceintuurbaan - Station Weesperpoort - Mauritskade). Al snel bleek dat de gezondheid van de trambestuurders niet bestand was tegen de open balkons. Tussen 1907 en 1910 werden alle balkons daarom van een vijframige glaspui voorzien.

Deze was iets voor de balkonschermen uitgebouwd. In 1915 kregen de stootranden (bumpers) een schuine afdekking (snor). De combinatie van de glaspuien en de snor gaf de Unions hun smoel, die samen met de twee zijramen kenmerkend werd voor deze wagens.

In deze vorm heeft de 72 vele jaren dienst gedaan op stationstramlijn 11 (CS - Utrechtschestraat - Station Weesperpoort - Station Muiderpoort).

Het rijtuig is nu eigendom van de Tramweg Stichting en heeft als tijdelijke thuisbasis depot Scheveningen. Van daaruit wordt het ook ingezet op het Haagse tramnet, maar dan als motorrijtuig HTM 2. Historisch verantwoord, want de HTM had identieke wagens in dienst.

Lieke danst de tango met een witrik-kalfje (foto Caroline Berkhof)

Zomerwagen GTr 600

Het open aanhangrijtuig (zomerwagen) GTr 600 is een replica van een voormalig paardentramrijtuig van de Amsterdamse Omnibus Maatschappij (AOM). Het origineel stamt uit 1900 en werd in het begin van de twintigste eeuw technisch aangepast om te worden gebruikt als aanhangrijtuig achter een elektrische motorwagen. Het originele rijtuig ging in 1947 buiten dienst waarna het gesloopt werd. De replica werd in 1990 gebouwd, is in particulier bezit en ondergebracht bij de Elektrische Museumtramlijn Amsterdam, waar deze regelmatig te vinden is op hun lijn van Amsterdam Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk.

Informatie

De Amsterdamse tram rijdt in de weekends van zaterdag 16 juni tot en met zondag 12 augustus. Omdat het een uniek en kwetsbaar stuk cultureel erfgoed betreft, wordt alleen bij droog weer gereden.

De ritten worden gereden op de ringvormige tramlijn in het museumpark van ongeveer 2 km lengte met zes halteplaatsen.

uit: Persbericht NOM

Zaterdagmorgen 18 augustus 2012 is de fraaie Amsterdamse gast-tram in alle vroegte weer op een dieplader gezet, en teruggereden naar Amsterdam. Ze was een verrijking van ons jubileumjaar.