Welkom bij de museumtrams van het Nederlands Openluchtmuseum

Het Nederlands Openluchtmuseum is vanaf 29 maart 2025  weer volledig geopend . Alle gebouwen zijn toegankelijk en er rijden weer trams om de 7 minuten.

Het zomerseizoen 2025 start met de hernieuwde inzet van de GETA76 na een uitgebreide restauratie van wielen en onderstellen.

Ook de Groninger GTG41 is volledig klaar voor de inzet gedurende 1 seizoen. Daarna gaat deze helaas terug naar Amsterdam waarmee we de opknapbeurt hebben geruild voor een mooi aantal rails dat bij ons vervangen moest worden.

Foto Diederik Menting  maart 2025

Eind september 2023 kwamen alle trammedewerkers (vrijwel allemaal vrijwilligers) weer eens samen voor een groepsfoto met daarachter de nu aanwezige typen trams.

Foto: Ivo Hutten.

In augustus 2023 komt ook de aanvulling op de Amsterdamse 903 binnen. Een originele aanhangwagen die bij een eerste test in prima conditie blijkt te zijn.  Hieronder een foto van de 958 op zaterdag 12 augustus 2023.

foto: Wietze Landman

 

In de zomer van 2022 zijn twee trams binnengekomen in ons museum: een bloedneus uit Amsterdam en een PCC tram uit Den Haag. Zie enkele berichten verderop.

Foto Diederik Menting

 

Nog steeds vieren we dat onze museum trambaan 25 jaar bestaat en dat de Haagse tram uit 1921  100 jaar bestaat (foto hieronder). Kijk op de website van het openluchtmuseum om te zien wat er op verschillende dagen te beleven is. 

Lente 2021. Motorwagen HTM274 met gast-aanhanger HTM779 (foto Kees v Leeuwen)

Herfst 2021. Geta76 door de lens van Kees van Leeuwen.

Zomeravonden augustus2020 (foto Diederik Menting)

Klik hier voor de favoriete trams van onze tramcoordinator Diederik Menting.

Hier een overzicht van de trams in het museum

Ruim twintig jaar geleden reed een historische tram zijn eerste rondjes in het Arnhemse museumpark. Tegenwoordig bezorgen  zes motorwagens, een bijwagen en een railreiniger uit Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Arnhem museumbezoekers dagelijks een onvergetelijke beleving van het historische persoonsvervoer in ons land.

Lente in het museum (foto Kees van Leeuwen)

In het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem rijden sinds 1996  gerestaureerde oude trams. Sinds september 1944 was de tram uit Arnhem verdwenen na het  hevige oorlogsgeweld rond de Rijnbrug.

U treft in het museum trams aan uit Rotterdam, Amsterdam, Den Haag en Arnhem uit de periode 1920 tot 1980. Bij elk van de zes haltes vindt u een rolstoelbrug. In het zomerseizoen kunt u iedere 5 tot 7 minuten een tram verwachten. De tram is gratis, d.w.z. inbegrepen in de entreeprijs van het museum.

Fred op weg naar Canada september 2018 (foto Kees van Leeuwen)

Bekijk de trams van het Openluchtmuseum door de ogen van tramcollega Kees van Leeuwen.

Met de Museumjaarkaart  is  de toegang tot het museum geheel gratis, inclusief gratis toegang tot alle trams.  Mooier kunnen we het niet maken.

In 2013 maakte Wim de Knegt een foto van alle vrijwilligers.

klik op de foto om te vergroten.

GESCHIEDENIS
In de regio Arnhem reden van 1911 tot 1944 elektrische trams (daarvoor ook al een paardentram). De daarvan bestaande weblog bevat naast fotomateriaal ook persoonlijke herinneringen van Henk Wiggerts die al vanaf 1994 aan het museumtrambedrijf verbonden is.

Over deze museumtram-weblog:
Deze weblog is een privé-initiatief en heeft dus geen officiële status of organisatorische band met het museum. Ook op de website van het Openluchtmuseum vindt u veel informatie over het trambedrijf.

Historie en een overzicht van het museumtrambedrijf vindt u door te klikken op Overzicht museumtrambedrijf

Commentaren en aanvullingen zijn zeer welkom op wietze.landman@gmail.com of via de telefoon op nummer 026-3648948 of 06-57336898

Vergeet niet zo nu en dan eens een kijkje te nemen op de eigenzinnige spoorwegwebsite van Nico Spilt met complete aktiviteitenagenda.

LET OP: het Openluchtmuseum  heeft haar website volledig vernieuwd. Het kan zijn dat enkele links in deze weblog daarom niet meer goed werken. Excuses daarvoor.

Inmiddels al een vertrouwd gezicht in ons museum: de open bijwagen 600 uit Amsterdam. Ook deze zomer kunnen bezoekers erin rondrijden.

Tekst en foto van Diederik Menting

Inzet bij mooi weer

Ook dit jaar was het weer mogelijk om gratis gebruik te maken van de open aanhanger uit Amsterdam. Deze was zeer geliefd onder de bezoekers, zo bleek uit het bezoekersonderzoek van 2024. De open aanhanger zal vanaf zaterdag 7 juni bij mooi weer gaan rijden.

In juli en augustus gaan we in ieder geval op donderdag en zaterdag met deze open bijwagen rijden. Bij mooi weer en ruimte in de beschikbaarheid van onze vrijwilligers zullen we de inzet verhogen.

Achtergrondinformatie

Dit rijtuig is een replica, in 2000 gebouwd door medewerkers van de Stichting Rijdend Elektrisch Tram Museum.

In 1893 werden door de Amsterdamse Omnibus Maatschappij een groot aantal open paardentramrijtuigen in dienst gesteld. Na de omzetting van het bedrijf in Gemeente Tram Amsterdam kwam de Gemeentetram dan ook in het bezit van een groot aantal paardentramrijrijtuigen.

Bijna 200 van deze paardentramrijtuigen werden geschikt gemaakt voor de dienst achter de elektrische motorrijtuigen. Zo ook het aanhangrijtuig 211, wat in 1914 vernummerd werd in 600 en deel uitmaakte van de deelserie 597 - 600 (ex AOM 208 - 211). De gehele serie open aanhangrijtuigen van dit type omvatte de nummers 566 - 600. In deze rijtuigen was plaats voor 22 zittende en 18 staande passagiers.

De 600 werd in 1937 gemoderniseerd en werd pas in de loop van 1943 buiten dienst gesteld, om in 1948 te worden gesloopt. Van de serie werden de nummers 589 - 593 verkocht aan Nijmegen, die ze na ze te verbouwen in dienst stelde als GTN 201 - 205.

Het gemis van een zo karakteristiek rijtuig was in 1990 aanleiding voor één van onze (oud-)collega's om de mogelijkheden voor de herbouw van een dergelijk rijtuig na te gaan. In 1975 waren al de restanten teruggevonden van de vergelijkbare 606 en opgeslagen, in afwachting van verdere beslissingen. Het werd echter een complete herbouw van dit unieke rijtuig.

Groninger tram tijdelijk in Openluchtmuseum

 

Wij hebben tijdelijk een tram uit Groningen op bezoek. Het gaat om de GTG 41. Deze tram is normaliter gehuisvest in Amsterdam bij de museumtramlijn. Collectie - Electrische Museumtramlijn Amsterdam

Groningen in Arnhem

De laatste spoorvernieuwing in het Openluchtmuseum t.h.v. de tramremise van afgelopen februari is mede mogelijk gemaakt door onze collega’s uit Amsterdam. Wij hebben daar gratis 40 meter (nieuw) tramspoor van gekregen. Als tegenprestatie geven wij de GTG 41 uit hun collectie een schilderbeurt. Als we daarmee klaar zijn kunnen wij ermee gaan rijden. De tram is al geschuurd in Amsterdam en staat nu in onze remise in Arnhem.

Met deze tijdelijke extra motorwagen uit Groningen laten we straks weer iets totaal nieuws zien dat aansluit bij onze presentatie in de tramremise. Een tram die gereden heeft op een buitenlijn van een stad (vandaar de twee koplampen!).

De GTG 41

De motorwagen is een replica, ontstaan uit een Haagse motorwagen (de 267) die uit dezelfde bouwserie als de GTG 36 t/m 42 bij HAWA stamt. De originele motorwagen 41 maakte deel uit van de door de HAWA aan de Gemeente Tram Groningen geleverde serie 36-42. Toen het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen zijn 75-jarig bestaan zou vieren in 1981, betreurde men het feit dat er van de Groninger tram niets meer bewaard was gebleven. 

Op 22 november 1980 verhuisde de Haagse H16 op verzoek naar Groningen, waar deze in enkele maanden tijd werd omgetoverd tot de roomgele Groningse motorwagen 41. Het motorrijtuig is nu normaal- in plaats van metersporig. Bij de jubileumviering in maart 1981 stond de tram naast de Martinitoren.

De Gemeentetram Groningen

Op 1 maart 1906 werd te Groningen de Gemeentetram Groningen (GTG) opgericht. Dit nieuwe gemeentebedrijf nam de bestaande paardentramlijnen over en voerde elektrische trams in. Op 1 maart 1910 opende de GTG de eerste twee stadstramlijnen. Dit waren de lijnen 1 en 3: Halte SS (Noorderstation) – Groote Markt – Heereweg en van de Grote Markt naar het Hoofdstation. Een maand later, op 1 april 1910, werd lijn 2 geopend, in 1915 lijn 4. Het lijnennet van de GTG werd in 1921 gecompleteerd met de buitenlijn, lijn 5, die de Grote Markt via de Heereweg ging verbinden met Haren, Glimmen en station De Punt. Op die lijn reed oorspronkelijk de GTG 41.

Vanaf 1927 kromp het tramnet alweer. Eerst door de komst van de trolleybus, die de lijnen 2 en 4 verving en in 1939 door de opheffing van de tramlijn Groningen – Haren – De Punt. De lijnen 1 en 3 bleven, met een onderbreking van enkele maanden in de winter 1944-’45, in dienst tot 13 december 1949. Daarna werden ook zij vervangen door de Groningse trolleybus.

In de stad Groningen werd in 2006 een plan gepresenteerd voor twee stadstramlijnen in de stad. In 2007 werd dit plan uitgebreid met regiotramverbindingen tussen Groningen en omliggende plaatsen, via het bestaande spoor. De voorbereidingen voor de aanleg waren al voltooid, maar in december 2012 werd het plan alsnog geschrapt.

Tekst: Diederik Menting.

NIK als tram coördinator

 

Nik | tramcoördinator

Ik breng jullie bij deze graag op de hoogte dat collega Nik Pelgrim na een succesvolle stage bij onze tramdienst, vanaf 1 februari de functie van junior tramcoördinator vervult voor 24 uur per week.  Aldus Diederick Menting.

Foto Diederick Menting

Museum tot 9 februari in winterslaap voor onze bezoekers

Na een (ondanks de vele regen) succesvolle winteropenstelling met kermis en rolschaatsbaan, is het nu tijd om alles af te breken en het museumpark klaar te maken voor een nieuw seizoen.

Kortom er wordt hard gewerkt de komende weken maar het museum is volledig gesloten voor onze bezoekers tot 10 februari 2024.

We hebben het winterseizoen ook officieel afgesloten op maandag 15 januari 2024 in de Loods Goes met alle medewerkers, aan elkaar gepraat door onze trambaas Diederik Menting.

Terwijl ik op weg ben naar de Loods Goes in het verder geheel verlaten museumpark, kan ik bijgaande winterfoto maken van een museum in winterslaap.

Afscheid van Rob van Oostenrijk en Fred d'Harvant

 Rob van Oostenrijk en Fred d'Harvant, die beiden vanaf de start bij het trambedrijf in het Openluchtmuseum betrokken zijn, nemen met pijn in het hart afscheid van ons museum .

In de Arnhemse Koerier van 20 januari 2024 staat hun geschiedenis beschreven.

Hopelijk zien we jullie toch nog vaak terug in ons mooie museum en bij het trambedrijf.

Klik op de foto voor een vergroting.

 Bovenleidingwagen

Al best wat jaren waren wij op zoek naar een mogelijkheid om zelf wat onderhoud/schoonmaak werkzaamheden te kunnen verrichten aan de trambovenleiding. Ook in geval van storingen waren wij erg afhankelijk van externe partijen. Door de goede contacten met de HTM (Haagse Tramweg Maatschappij) kan ik met veel plezier melden dat de HTM bovenleidingwagen 34 schenkt aan ons museum.

foto en tekst: Diederik Menting

Insporen

Deze wagen heeft de mogelijkheid om met een apart onderstel (midden onder de wagen) in te sporen in het tramspoor. Door de aanwezigheid van het bordes achter op de wagen wat omhoog kan en zwenken kunnen we nu over al bij.

Andere werkzaamheden

Deze wagen is ook in te zetten voor andere museum werkzaamheden dan tram (bijvoorbeeld legen van dakgoten).